Leiri Gospel Golden Jubilee

19/04/2012

Leiri Gospel Golden Jubilee (Dec 8 2008) a hmang laia mobile a’nthoka video tawi te te ka lo lak, ka la sukhmang naw iemani zat a la um a. Ei blog ah upload thei a la ni naw leiin youtube ah ka upload a a link ka hung post el a nih. Hun sawt naw te ah ei blog hi video upgrade thaw ei tum zing a nih.

http://youtu.be/Kur5KVBNV3E

http://youtu.be/kDNSbVsIoF8

http://youtu.be/09RVyoB5XHI

http://youtu.be/oZpsxhaS5_k

http://youtu.be/XYRGBREamMc

http://youtu.be/SWUN5Wzux00

http://youtu.be/l95bADjL0w0

http://youtu.be/qFKAxO_X8ls

http://youtu.be/bnOOH22uYxA

http://youtu.be/Fg6-t1G9C-g

http://youtu.be/qFKAxO_X8ls


Chibai

18/04/2012

Zotuithieng lo hawng hlak tu hai kuomah ditsakna chibai ka buk cheu. Hun sawt tak remchang nawna leiin ei blog hi ka update thei ta nawha, a sunga thu um hai khawm a thingin arasi ek a kai hiel an ta hi maw. In mi hrietthiemna ka ngen tak zet a nih. Tuhin Pathien thatna zar zovin hun remchang ka nei thei met met ta leiin hung update nawk ka tum a nih.  Lo hawng sunzawm pei ro khai!

                                                                                –Admin


Ngenna

15/06/2011

Zotuithieng.wordpress.com hi admin remchang nawna leiin hun iemani chen  update tah lo a ni leiin a sunga thu um hai hi a hlui ta hle. Lo hawng hlak tu hai hrietthiemna kan ngen tak zet a nih. Hun sawtnawteah hung update sunzawm ning a tih.


Nuom nuom hrilna Hun

10/09/2010

*Tulai chu Mess Manager ka kai taha enkawl ding a tam tah ie, mi lo tawngtai pui ro.

-Tv Japhet Puruolte (U sumu)

* Lecturer chu ka ni duoi duoi el ding an tah chu West Bengal ah

-Tv Zohmingthang (Mala Thansang)

*Tukum tawp tieng hin veng tieng hung dak vuot damani ka ti a nie.

– Tv Alan Lalhriet (Rangte)

*Biel ka fang ta chun chu sa naw ka en nawl a nie…a mi zui nuom in um am?

– Pastor Hninglo (Hawrzasuo).

* Lalpa kan hma a sawn a min an hril hangrum rawl a um ie… Leiri khawpui  an’nawleh  van  khawpui,  pakhat lem lem chu mi thuoitlung rawh Amen.

-Zuruipa (A hming hril awi lo).


Pasal thawna tieng tieng

10/09/2010

                         Pasal thawna tieng tieng…

                          -Alan Lalhrietzing

Ei thu chai ding hi thu tluontling (sentence) tling lo a ni leiin a umzie hrietthiem antaka ngaituo chet chet a dawl hle bawk. Umzie inthuktak nei pi le pu hai tawngbau pakhat a nih. Chun hi tawngbau hi leiri khuo tawngbau suok leiri tawng  indik tak pakhat niin ka hriet. Leiri hnam le leiri khuomi in ti  tamtakin a umzie ei hrietchieng naw el theia, a hrie khawm tamtak um bawk ei tih.  Tawngbau huoisen takel  tu pawi khawm tawk ngai lo patling indik tak haiin an hrohrang zie le an tumru dan tawngbau tawitea an hrilfiena a nih.  Thei ang tawk tawka hrilfie ei tum ding a nih.

         A thupui tan malamin ei khawtlang le thalaihai ka hmu ve dan hang hril vak  ka tih, tu pawi hrilna ding ni loin. Mani nu le pa thawsuok ringkawng ei tam. Mani u le nau hai zarah annawleh politik thawfuk pal huna sawrkar sin beisei mei mei eitam (besei thlawn khawm tamtak um mei ei tih). Changkang khawsuok theina lampui ngaituoa hmala hmu ding ei um nawh. Lekha inchuklai hai sunglekuo le khawtlang chu hril lo, mani dam khawsuokna ding tak ngiel khawm ei inchuk dawk zo  tah nawh. Sin ei thaw le hlak thabo arbawm khai ei thawa ei nat pha rem rum hlak. Pathien ka ringe ei ti hlak hi Pathien cho nilo setan khawma mi ring zo ta lo. Ei inhmang dan ngaituo um em em pakhat chu, Paisa 100 ei nei chun 120 man thil ei inchawka 20 ei la bat tho tho. Hnam var lem hai chun 100 an nei leh 10 an hmang phal chau hlak. Eini chu ei nu le pa le u le nau hai chungah innghatin ei la fak tawk tawka, amiruokchu ei nau le tu le te hai in iem hung chang an ta? Tu chungam in nghat tang an ta… ti hi ngaituo um le tul a nih. Ei bupang a ruok zo tah, pang mawngdap (hnathiel) ei huot dawk an tah. Thanghar a hun ta takzet a nih. 

         Awleh!  Hieng popo hi iem a san ni tang a ta? A san bulpui, a ek hram ei santhlak theinaw na san chu ‘Takinningna’ (titakna) ei thlaksam lei a nih. Chuleiin ei pi le pu hai tawngbau hlu le ropui em emel hi uor thar nawk tang ei tiu. Mimal,sungkuo,khawtlang,kohran le a ram phekpuia ei changkang theina dingin ‘ Pasal thawna tieng tieng…hnung le hma nei tei ding…’  ti hi a hrilfiena thatak pakhat a ni awm ie. Hnung le hma nei hang ti hin zau tua mei inkhuk, Sikul/College admission thaw ringawt a ni nawha, faktlak, sawrtlak, dampui thama hlawtling tina a ni lem. 

        Ka thil tawnhriet pakhat hang belsa ka tih. BA (Mgnt) final year kanchuk laia Microsoft company-a  part time sin ka thaw tawm kan training laiin kan zirtirtupan mani thupui dit thlang unla, thutawi hril seng ro a ta. Hril ding thupui kalungrilin ka zawng ta char chara. Ka training ruolpui tam tak hai chu inzinier dikri nei an ni leiin khawl thilthaw theina le a siemsuok dan dam, vansang chanchin suina le saintis ropui hai chanchin  chi dang dang an hril tawla. Ka hun a hung tlung  tawmel chun tawngbau pakhat ‘Pasal thawna tieng tieng…’ ti hi hril dingin thuthlukna ka siem hrama. Ka thei tawk tawka saptawnga inletin hi thupui hi inzinier ruol hma ah chun kan bawk pui rak raka.  “Kan pi le pu hai tawngbau a nih ka thu hril hi. An ni chu lo sin thaw mi an nia, inrimtaka a sur a sa hnuoia tuonrel hlak an nih. Lungril rukah bituk (target) an in siema, an thiltum an hlawtling hma khat chu an bei fan fan hlak. Hmelma tamtak an hneban hlak leiin an hlawtlingin an ropui em em a nih” tiin ka hrila. Tha an tit awl hle leiin a thawthei tak pa ni awm takin ka ke ka chinginpuoka ka zuk thung zo char chun kanzirtirtupan ‘AN’ i tih i ti a, ‘NANG’ te iem …? a mi hung ti chu ka tumru na le hlawltingna  hril ding ka nei si naw leiin kei chu maw…kei chu…motor ka  voithum chuongna ah a khal dan ka ngai tuo nghal ka ti ta ringawta, an renga kut benin a thenin a tha an mi pek mei meia, a thenin nuizatum thlak takin an mi nuisana, vin takin ni khat ka hmang zo . Khi Indawnna khi hang indawn chie inla chu tulai mi tamtak hi ei hrilhai ve tho ka ring.

       Sinthaw haiin taima takin mani hriselna veng zing pumin sin thawng ei ta. Lekha inchuk hai khawma faktlak tling ngei dingin thlansaphul kaiin lekha inchuk veng ei tiu chu naw chu lampui dang a um kher naw el thei. *Mi thuhnuoia kun tawk tawkel hi nghawk a um tah. * Mi kawmfar a’nthawka mi sa fak lai thlir tawk tawk el hi nghawk a um tah. *Mi kache thla inchu leia insuol zing zingel hi ei thawhla taluo tah.* Min ei hmur an tettuo leia insekhek zing zingel hi ei ruto an tah hi. Ram hmangpui hnuoia vatbe ah ei ngir lai khawm, a sur a sa hnuoia hlo hrampui le insuol lai khawm, lekha ei tiem le ziek lai khawmin  Pasal thawnatieng tieng hnung le hma nei tei ding…Iengkim chu lalpa kuta innghat boel lovin mani chungah inghatin pathien thangpuina hni zing le a thu zawmin thang lang ei tiu.


Meiser Lepchie sunzawmna

23/07/2010

                                                   By Alan Lalhrietzing Varte

Zanril lai thangtham ruol hlapawlin a mi  keitho leiin thosilen ka zara ka hang  in nawk charin kamang ni awmtak katak khawm am a nih ti dinghin mi pakhatin ka tuah a mi hung kana kan ti tia. Zan re takel chu zan lalnun a mawina insuoin a el mawk riei reiea, nungcha tinreng mani hla seng saka siemtu pathien  chawmawiin an kieu vawng vawnga lunglen tlak takin khuo tienga mai de iei iei chu kan thlira. Zantienga ka zaupa tua kan thu hril kha ka tulengpa chu ka hrila. Siemtu thuruot ang ngeiin hun le nihai kir zai rel lovin an inher liem peia, thangthar suontharin hringkhuo lo hluozo tah inla khawm, kum sawmnga lai lo liemta hnunga India ram hmar sak tienga um LEIRI khuoa mihrang Krista pasaltha Kalvari thangko hung tlan lut hniekhnung hi hrilfie thei ka tih tiin thahnem ngaitakin heinghin a mi hrila.

        “Zopui ramngaw re takel firtui thieng luongna ramhnienghnar takel a chun a par tlantu nungcha tinreng hai chunga inlal ding in LEIRI khuo tia inbukin mihrang piellei thuotam bela zamuol loliem ta hai chun umhmun khuorin khuo an lo sata. An hrohrangin an inlal em em, anchunga roreltu ding hrim hrim umthei dingin ring ngai naw hai sienkhawm sietni thatnia ko ding an in vial leiin thingbul lungbul dam chu an chunga thuneitu anga ngaiin Pathien angin an biek hlak. Amiruokchu hmangainaa sip van pathien ruok chun thisena an tlansa sie le tha hrelo thina kotlanga ngir mek hai chu suolrallienin a chim hmang zo ding phal lovin damna khaweng chatuona hringna hlu kalvari chanchintha kawng tinrenga an thuoitu meiser ditumtak ni dingin a sipai ringum hai hmangin a thawn tah a nih. Pathien remruot ang ngei chun Krista pasaltha mihrang Kalvari thi thu thangko hung tlan lut chun pathien bawkte a khaw thei leiin chatuona damna chanchin tha Pathien thuthlung chu sut darin chanchin tha  ruoi ropui takel an lo the ta a nih. Voisun hin langsar ta hle sienlakhawm pi le pu khanga la hriet ngai lo chanchin mak takel an hang hriet tir lai chun mak le ring harsa an ti hle, sienkhawm tuia chawm hlak tu Apolo zarin, sawnnawtea dinga nuom chenna hai nek chun thlemna luoithlipui insawk vel chunga damlai tuipui dung le vai fang lem ta dinga lal thuthlung anlo phur tak leiin 1983 khan Jubilee hmasatak a kum sawmhni pangana Silver Jubilee saltang suokna bethlehem dar hmasatak chu vuok a lo ni tah. Tu hin kum sawmngana Golden Jubille lawmum le ropui takel chu hnetu ropui lal Isu zar takmeuin ei lo chuong kai ve duoi duoiel an tah hi.

        Mihriem ringdan le pathien ruot angin ei hnuoi damsungni hi kum 70 bituk a niha, hratna leiin kum 80 le vang nei chungchuonghai tadingin kum 100 ti a ni hlak. Kalvari meiser ei hmu vana hi kum 50 nekin a sei taha, mihriem khawm nisienla mi puitling damsungni hun seilem hmang zo tah le sie le tha iengkim palhre tah awm a nih. Ei ringna nun en ruok chun beidawng tlak tak a nih, pathien tienga thang ni awm tak si an lang chang changa setan tienga thang nawk si hlak, pathien ring tlaknaw chau nilo setan khawma a ring zolo, bak anga a hratna teng tienga thang hlak ei nih an nawm. Pum sirkar ei thaw chun ei pum hai tuiin fen kar pei a ta tuiah ei la thla ngei awm si. I hril tah ang khan ei meiser sit hai khawm hi meiser lepchie an ni takzek. Amiruokchu eingirhmun le nungchang ei hril ei hrila siemthat eitum sin naw chun ei dam sungni takngiel khawm hi inhawi muola daklo, insel inhal insekheknain ei hmang zo ding a ni hi. Nangle kei bek hin ei huoisenna pathien ta dinga hmanga hma ei nawr kuok a ngai a ni hi. Thil thanaw thawtuhai leia insuk lungngaiel ding ei ni nawh, ei tu ra seng ei la sik ding a nih sia. Chuleiin thanghar eita meiser lepchie hi meiser ringum le huoisenin insit thar ei tiu. Thi hnunga thlarau chan ding chu hrillo dam sungni takngiel khawm damlai thlanthim anchang zo an tah hi”   tiin a mi hung hrila.

        Thaw naw thei naw anga ei ngai leia ei thaw am a ni ding, tawpsan ding ti tah inla a ban phar ei tlawm awm vei leh. Pathien awi dan indik taka ei awi thei naw si chun iengleia kum 50 neka tam tam ei hun khawrala sin le tuon bahla remruma eiin khawk pui am an leh aw. Kristien ni leia sin ei bahlapui popo hi sut tah inla chu hausak pui khop a ni hrim hrim. Hi thuziek tiemtuhai kuomah zawna pakhat ka nei, Iengleia kristien ni am i nia? Nu le pa le sungkuoin an lo awi tahel bakah ka pi le pu hai a’nthoka an lo thaw tah sa a ni leia thaw makmaw a ni ? Khuo le veng po poin an thaw vawnga thawnaw bik dan a um nawh? A chanchin ka hriet tirin kaphur thuta ka thaw sawngel an tah hi? Krisien ni hi a um zie tak tak khawm ka hriet nawha hriet khawm ka tum em em chuomg nawh, damsungnia ei thaw hlak ding le hringnun nitin khawsaknaa thil chi khat ve hrim hrim angin ka ngai? Mani lungril sengah mani le mani lo in dawn tuong ei tiu khai. Surpa tum mumal nei lovin thinglerah an phok kai zeu zuoua a zik a tlung phingin a zuk ngha kira, tum a tum leh tum thei ta lovin an tanga a tawpah ek thlakin a thla an ti khawm a hawi heu huou.


Zotuithieng Vol 3 June 2010

17/07/2010

 

                                           

Editor: P.P Thuoifel L.Neingaite, Joint Editor: Pastor Zahninglo, Website Admin.: Alan Lalhrietzing Varte. Consultant: Pu V.L Puruolte Executve Members: Mr N.S Khawbung Jesrel Neingaite Mr. Darhmunlien Leiri Circulation Agents: Miss. Roslyn Puruolte Miss. Jeremy Thiek Website: http://www.zotuithieng.co.cc Email zotuithieng@yahoo.com

Tuta Thla Thuvawn : Pathien In in ni le Pathien Thlarau nangniah a um ti in hrietnawm a nih? (1 Korinth 3:16)

Leiri Boruok:

Ruo surin khawsung tuollaidung a suksiet nasa hle tah. Thingtlang harsatlai a ni bawka, lampui siet leia Jinamghata bufai phur hmu ding ei um zeu zeuh. World Cup lai a nih bawka zantieng Volley ball inkhel ding ei lan dai zing. World Cup inrui vang vang thlangvâl le papuite iengzat manih an um. Inkhel en leia a zinga imu suok ngawia sina in thawk khawm ei tam. Kohran Inkhawm tieng khawm a mi chawkbuoi phak naw chau a nih

Editorial

SAISÊR WORLD CUP:

Saisêr Tournament an hril hi ei hriet hlak a. “Tienlai Saisêr Tournament a chun Saisêr hi Football a hmangin an pet hlak. Chuonga Saiser Football anga hmanga an pet chu an hang inkhel a, hun iemanih chen hnungah chun Saiser chu a hung indula, goal an hang pêt lût khawmin a Sâisêr kha a hung kawi a, phel hnia inthein, a chenve a lûta, a chenve lût lovin a um hlak. Chuong ang a thlung chang chun athenin “A goal” an tia, athenin “A goal nawh” an t’a, insêlna a suok rawp hlak” an ti chuh

Ringtu tamtak hi mihaiin ei nun an en hin piengthar ei ni le ei ni naw hriet harsa an ti hlak. Achângin Setan huong sunga mi angin an mi hmua, a changin Pathien mi, ama tienga thang ni awmtakin an mi hmu. Saiser Ball goal ang el hin ei nina tieng, khaw tiengpang am? Setan tieng am? Pathien tieng…hrietchieng thei lo ei tam. Ei nun a chieng tawk naw leiin mihai tiem thei ei ni ngai nawh. Chuongang ringtu nun chun ei Kohran tin, khawtlâng le ei ram le hnam chen khawm hi a mi rûn mek a nih hih. Laodikei kohran anga lum si lo, dei si lo ringtu nun neituhai chu Lalpa’n a bauva inthawkin la peisâk atih. Saisêr Ball Kristien I ni pal el am hang insût chieng ta…!

LEIRI JOINT KTP GENERAL MEETING:

A hmun: Pastor Zahninglo In A hun: 9th 5, 2010 (Sunday) Member Present: 17 Opening Prayer: Pastor Zahninglo, Chairman Joint KTP’

Thurelhai:

1.Sound System Project Committee siem remti a nih a, hieng a hnuoia hai hi lunginruol taka ruot an nih.

Chairman: Pu Lalhmangai Puruolte

Secretary: Tv. Ramrohlun

Auditors: Tv. Darhmunlien Leiri

Tv. Isaac Ramhmingthar

Hieng ruota umhai bakah hin Office Bearer hai thang sa’ng an tih.

2. Tuta inthawk Joint KTP rawngbawlna dingin ZOTUITHIENG Chanchinbu hi thlatin insuo ning a tih. Editorial Board hiengang hin siemrem anih.

Editor: P.P Lalthuoifel Neingaite Joint Editor: Pastor. Zahninglo H. Web Administrator: Mr. Lalhrietzing (Allan Varte) Bangalore. Consultant: Pu V.L Puruolte Excutive Members: Pu. N.S Khawbung Pu. Jesrel Neingaite Tv. Darhmunlien Leiri Circulation Agent: Nk. Roslyn Puruolte, Nk. Jeremi

3. 2010 sung ngei Joint KTP in Hmar Gospel Centenary lung inngir dinga rem ti a nih a, Secretary-in khawsunga kohran tin le Village Authority hai kuomah inhriettirna le a tul anga hma mi la pui dinga ngenna lo siem sien ti remti a nih. Lung dawna dinga hma latu ding bika ruothai:ruothai: 1. Tv. Darhmnunlien 2. Pu Thangzarem. 3. Pu Lalrochung. 4. Pu Thilsiemkhup. 5. Tv. Lalronghet. 6. Tv Isaac Ramhmingthar. 7. Tv. Lalngaisang. 8. Tv. Jacob Khawbung. 9. Pu Lalringum. 10. Pu. Ramchuoilo. 11. Tv. Laldawnlien

Hieng po hi rel zovin P.P Lalthuoifel Neingaite in Pathien kuoma inhlana neiin hun suktawp a nih

                           Article

                MEISER LEPCHIE

– Alan Lalhrietzing Varte B Div. (MA Mngt)

Beiruol porokram (program) Pathienni inkhawm an mi thaw pui danin ka lung a kuoi naw ema lo rieksan dingin thawtanni zingin kan phur suoka. Khawhnawmah ka zawlpa mala Thang kan tuokpuia, “Mala iengdinga loriek i tum am a na, beiruol porokram ei hmang zo hma chun lo riek da ta tamie” a ta. Chawmkhat ka to vawng vawng hnung chun “ Mala, beiruol porokram ei hmangdan hi ka lung a lut nawh ie, a hawnpuiin an inchawm kawthlenga, “anlang a nih, anlang, hmutuhai ta ding chauvin anlang” an tia chu iengte an lang ka hmu nawh, zan khata I chempai kawlrawk hlip lova biekina I hung pai lut kha tukum beiruol sunga dinga an lang ka hmu sun chu a nih. Inkhawm tan hma innghakbumna dinga hla ei sak hlak am a nih ka ti chu, lam insiek an thawa zan ril chen chen nghak dingin an uma, a tawpah an lam inruia sawt taktak nghak an ngai, inkhawm ei tan chen hin chu zan dar sawm a ni ta hlak. A lam hai rawi ka en hlakin ka sim a kir. An nuom an ninga khel hril, ka loa manta inru zing zing, mi thil suksuolna an hmu met leh van tawnga inhrosa hlak, anni thil suksuol hai hlak midang vawi naw vawi intum an thawa, mi chanchin tha naw hrildara rêl hrât hrât hai kha a lam hrât hrâtin an thanga, hieng hi chu Pathien thuawi dan khawm ni naw nih. Lalpa meiser hmathuoitu, ramthim elvartu ding anla ti tah deu deu, kei chu “Meiser Lepchie an nih an bul hnaia khawm ka um nuom tah nawh” ka ta. A mi thlem lungawi zo nawh, ka lo riek inthawk chu thul lovin ka fe peia. Lo lam a tul hlea hnuoi an nâl bawk leiin ka sandal bun chu ka hlipa, kâr khat thlakna ding ka phur leiin ka phur a rik bawk si ka sandal chawi chun a mi suk buoi nasa, lam sira maksan ding hlak chun anhmang ngei ngei el ding a ni si. Inhma laia lampui sîr intuoa pheikhawk sandal inthlar dêt dûta ei maksan hlak lai hai dam, Bu In kawt hmawltea ei kal hlak hai khan ka ngaituoana nasa takin a thlakbuok hlak. Pathien awi hma khan hieng ang thil tenau hai hi buoipui an tling nawh, kutkem nei chu an um hlaka amiruokchu buoipui tham rukru hrietding an um ngai nawh. Krisitien an t’a an lumpuoka, bu tak khukin an khukpui tawla, thatna le hmasawnna ding rawm kan ti hi kan thawhla lem a ni hih! Rûkru pungna, zu ngawlvei pungna,khel hril indemna suk pungtu a ni lem hi tiin ka lungril a na hle. Kum sawmnga vel liem taha putar pakhat lungawi lova chier-in-thluok vel a min hrietsuoktir.

Lo ka tlung chun ka zaupa Thangtinkhum-in thingpui hung dawn rawh hohlimna ding khawm ka hriet a ta, a mi koa, kan thu hril nuom chu a lo in ang hle el. Zan sawt chen kan ti tia, kum sawmhni vel liem taha ei nunphung le nitin fak zawng danhai kha tien lai thila ngaiin ei vui liem el ding chu an tah hi, thangthar ruoltharin nundan le fakzawng dan chi dang an hung ching thar pei bawka tiin nunhlui rama chun kan lo leng der chu a nih. “Pathien tak tak ka ring e”, ringtu nun ka nei e nun dan ka lo thiem tah” an ti nekin tienlaia ei pi le pu hai a’nthawka ei rochung tlawmngaina, taimakna le indikna hai ngaisang a um lem dai a nih ti malam chun ka tu tieng ka pana. Ka lungrila um iemani zat ka hril suok thei lei chun ka rep a thla huoiin ka hriet. Bu ka suonga ka fak khawp zan sawttak hnung chun khuongri inphu dup dup el chu thli’n a hung fen chângin ka hang hriet rawpa. “Putar pakhat chier-in-thluok a min hriet suok tir. U…nnn! Hiengpu khan zan khawvar var in inchawm kawthleng vel inla, sin-le-tuon hlak zawng naw ti niu, nisa inding hnungin lo vai inthawk inta, nisa an hêm depin fe phât ti nawk inta, in tirko, a dan hre-insahai pahni khan an simbudawi cheu an ta kha. Inkhawm zatin thawlawm ti’ng an ta, in thawlawm hai pukha an fâka sin le tuon zawng loa khawsa an nau le te hai khawm kha in chawm thau zo an ta kha. ‘Suokin a pu a ngai’ ti po in thawa in invêt zo an ta kha, a hâk puor zat” a ti kha ka hrietsuok a…Sun zawm ding…

HSSLC Final:

2nd Div.: 1.Abraham Beisei.

3rd Div.: 1. Lalzarzo Neingaite 2. Ramropui Khawbung

HSLC :

2nd Div.: 1. Lalramfel 2. Lalchungtho.

3rd Div.: 1. Robinson Puruolte 2. Elnathan Puruolte

3. Lalngaisang

4. Vanrochawng Puruolte 5. Rebecca Lalhrilmawi

Hlawthlingna changtuhai Joint KTP in a lawmpui tak meu cheu. Wish you all the best for further study

JOINT KTP THUOITUHAI (2008-2010):

Chairman: Pastar Zahninglo Hmar. Vice Chairman: Mr Ramsiemthar Khawbung Secretary: Mr. Ronghak KhawbungAsst.

Secretary: Mr. Lalchuoilo Niengaite. Finance Secy.: Mr. James Mellory

Treasurer: Miss. Lalchawlthling

CHANCHIN LAWRKHAWM:

RH KHAN A MÂKPA IN AH CRORE 13.45

Guwahati, June 15: NC Hills Council sum tamtak sukchingpêna um CBI in an sui mek chu June 15 zingkar khan RH Khan a mâkpa Amzad Hussain a chengna In, 6 Mile Guwahati hmunah Chêng Vaibelsie 13.45 (13.45 Crore) man a nih. Hi tuka an sum thlawk dawk hi kuta tiem seng el thei chi an naw leiin Bank a inthawkin Sum tiemna Machine va lain Zan dar 8 in a sum hi lakpek a nih. Hi sum hi RH Khan-in a makpa In a a thupruk a nih. Social Welfare Haflong a Director RH Khan hi NIA hai hun laia khan man hrim a lo nih taha, kha hma met khan interim baila insuo a nih a, court-in a ko hunah an lang naw leiin bail theilo dinga man nawk a nih. RH Khan sum thupruk hi Haflong Bank a in thawka laksuok aningei zie sukchiengtu chu a sum Bundle ah Haflong State Bank Branch seal an tet thlap a nih. NC Hills Cuoncil Sum buoina le inzawm hin tulai hin State a eptu pawl (Opposition Party) AGP le BJP hai chun Chief Minister Gogoi chu nasatakin an awimaw. Opposition Party hai chun Tarun Gogoi-in kha’ng chen NC Hills sum buoi suitu dinga CBI a ruoi nawna san khawm kha sum farutuhai thup a tum anih ti’n an intum. Hienglai zing hin Chief Minister Tarun Gogoi chun tuta NC Hill sum chungchangah hin kei le ka sawrkar inhnamhnawina ka nei ti hmusuok a nih chun Politics a inthawk inbannghal ka tih tiin Delhi hmuna chanchinbu mihai kuomah a hril. Hung thlung ding July 12-16 sunga Assembly Session um pha hi thu hi CBI chun phawrlang an tum bawk.

DIMASA INPUI (JNH) BEIDAWNG THAWKKHATIN NGENNA A SIEM:

Haflong, June 16: NC Hills hming thlenga inthawka buoina dang dangin a zui ta leia beidawng thawkkhat, Jadhike Naisho Hoshom (JNH) (Dimasa Inpui) chun District sunga Police hai chu fimkhur dinga ngenna siemin, tulai hnaia Bomb sukpuoktuhai le buoina hung siem tumtuhai hi an hnam thuoituhaiin mipui dawi veta an ni hamthatna ding ngaituona lei a nih tiin thusuok a siem. Hiengang thil hung thawtuhai hi society a cheng thlak an ni nawha, anni le anni an châng kam ngeiah la awk an tih tiin JNH thusuok chun a hril sa bawk Dimasa Inpui (JNH) chun IPF le NCHISF hai hi a ram mipui a tam lem inthangtir lova indin le Dist. sunga hnamhai inthuruol nawna siemtu anih tiin press release an siem.

IPF IN DIMASA INPUI (JNH) LE DHD HAI A AWIMAW:

Indigenous People Forum (IPF) chun tulaia sawrkar thawktu thenkhat an thawkna hmun sawn a um mekhai hi DHD pawl pahni hai in an inthawluitir a nih tiin an tum. Hienganga DHD hai hmalakna thiltum hi Non-Dimasa sawrkar sin thawtuhai hi ningintelin an sinah inban haisien, an hmun ruokhai chu Dimasa-hai inhluotir chuh an thiltum niin IPF chun a hmu. IPF hai hi hnam inhmel makna tûr thedartu an nih tia Dimasa Inpui intumna chu MS Tuolor IPF Information Secretary chun nasatakin a sawisel. NC Hills a inremna a um theina ding lampui umsum chu Dimasa le Non-Dimasa ta dinga District pahni siem hi anih tiin MS Tuolor chun a hril. IPF in a hril pei dan chun kum 2002 a inthawk khan NC Hills sukhmasawnna dinga sawrkar sum pek chu Cheng Vaibelsie tamtak ramhnuoimihai kuta pek a nih.

HILLS TIGER FORCE (HTF) A PIENG:

Silchar: Dimasahai hamthatna ding ngaituoa Assam sawrkain ‘Dima Hasao’ a pawm leia thlangmi hnam danghaiin mani ram sung ngeia intara, hnawtsuok inlauna leia aikuo tawp thang khawna-in, tulai hnai hin Hill Tiger Force (HTF) chu a hung pieng tah ni a hriet a nih. Sawrkar ta ding khawma uksak naw chi ni kher naw nihHTF a hin, Chairman- Kapchy Naga, Secretary General- Arnal Kuki, Commander-in-Chief – Hrangthang Hmar, Secretary Publicity-Lunnel Kuki, le Finance Secretary- Stephan Lungchuong hai hi an hotu mi pawimawhai chu an nih.

INDOPUI PAHNINA HUNA VUONGNA INHMANG HMU:

Itanagar: Indopui pahnina hun laia US indona Vuongna inhmang chu Arunachal Pradesh state a East Kameng District a Chayang Tajo hmuna hmu ani a, thir plate pakhat Vuongna Kawidarna laia hmua chun “Black Hawk” ti an ziek tiin Mr T.Bam, Deputy Commissioner, East Kameng in a hril. Hivuongnahi ramhmangpui hnuoi piktak hmuna hmu a nih.

INDIA SORKAR LE ULFA INBIEK AN NOUM:

New Delhi June 21: India Hmarsaka a helpawl lientak, Assam ram chawk luhaitu United Liberation Front of Asom (ULFA) chun tulai hnai hin sawrkar le inbiek dingin an insingsa mek. Prime minister Dr.Mamnmohan Singh chun Delhi hmuna chanchin bu mihai kuomah Assam state ah inremne le muongna a um theina dingin ULFA le inbiek dinga a thuthlukna chu a hril. ULFA le Sawrkar inbiekna ding chu hun sei nghak ni ta naw ding thu a hril a, chun ULFA C-in-C Paresh Barua khawm nghak ni naw nih tiin a hril sa bawk.

Hrietzauna huong

WORLD CUP THLÎRNA:

Khawvel mipuiin nghakhla taka an lo thlir huoi FIFA WORLD CUP chu a chenve a fe nawk tah a. Tukuma a World Cup a dinga Federation International Football Association (FIFA tia hrietlar) le A latu S.Africa lo inbuotsai dan thlawmte hei suklang ei tih. An nghatna rambung: South Africa hi Africa khawmuolpui (Continent) sim tawpna tak a um a nih. An khawpui (Capital) chu Pretoria a nih. A rama mihriem cheng zat chu maktaduoi 49.32 an nih a, za ah 80 (80%) chu midum (black/Negro) an nih. A ram tawng 11 zet (Official language) a um a chu English tawng hi tawng thlanglawn tak ah an hmang. Tienlai Saphai lo delna ram a ni leiin chi inthlier hranna a um hlak a, amiruokchu Nelson Mandela in 1994 a National Congress Party a hratna a chang hnung khan chi inthlierhranna chu hnawt hmang a ni tah. Tuta World Cup Ceremony kha an khawpui lien tak Johannesburg a hmang anih. Hieng khawpuihai hi a ram sunga khawpui tuta World Cup an khelna hmunhai an nih: Cape Town, Port Elizabeth, Rustenburg, Polo wane, Durban, Bloemfontein, le Nelspruit hai hi a nih

An Ball hmang hi: 2010 World Cup a hin German inkhelna thuomhnaw siemtu inlar ADDIDAS kutsuok, Addidas Jabulani Ball hmang a nih. Hi Ball a hin Electronic hmangruo changkang tak, bumal neka chin, a ri le milim inkawpa record thei Microchip an sie. Hi electronic hmangruo Ball a an sie hin Refree haiin ball-in line a pel le a pel nawhai, Player ha’n ball an tawk le an tawk naw awlsam takin an hriet zung zung thei ding a nih. Mihai hmangruo hmang hi a changkang thei ngei!

Lawmman (Price): World Cup hi Italian milim siem thiem Silvio Gazzaniga in a siem a nih a, mi pahni hnungtieng innghatuo ngirhaiin khawvel pum lim an chawikang lai a nih. Inchi 14.4 a insang Kg.6 a rik, rangkachak inluon a nih. World Cup 2010 a thang rambung 32 hai hi, FIFA chun Dollar Maktaduoi khat seng peng a tih. Hi bak ah hin 2nd round a lut phak haiin Cheng Dollar Maktaduoi 8 dawng an ta, 2nd round of 16 a lut haiin Dollar Maktaduoi 9, Quarter Finala lutahiin Dollar Maktaduoi 18 le Semifinal a lut phakhaiin Dollar Maktaduoi 20 dawng an tih. Runners Up haiin Dollar Maktaduoi 24 dawng an ta, Champion haiin Dollar 30 an dawng sa bawk ding a nih. Cher cher el ah! Mihai hausak dan hih!!!

FIFA World Cup 2010 a inkhel hmasa takhai kha South Africa le Mexico a nih a, goal thun hmasatak kha Tsabalala, S. Africa (Jersy No. 8) a nih. An inkhel tana inthawk minute 15 naah goal a thun.

OFFICE OF THE HMAR LITERATURE SOCIETY:

CHURACHANDPUR: MANIPUR

INHRIETTIRNA

Churachandpur 19 June, 2010

Hmar Literature Society-in a pawm, Hmar Inpui khawma a pawmpui ang taka Hmar tawng ziek nuom le ziek hlak,Hmar Literaturea inhnik taphawt ta dingin, Hmar Literature Societya Member ni dinga inziek lut thei a ni zing a nihti chu a tharin inhriettirna ei hung siem a. Hmar Literature Society hmalaknain Manipur University-ah 2003 kuma inthawk khan BA chena Hmar\awng inchuktheina a lo um ta a. Tuhin Pathien zarin Assam University-a chen khawm Hmar (MIL) chu BA level chena inchuktheiin a hung um ta pei bawk a. Ei tawng hi inhlutsakin, a sukhmelhemtu le asukchingpentu ni lova, a tuommawitu le a cheimawitu ni tum seng inla ti chu ei nuomin ei inngen bawk a nih. Chuong anga ei tawng ta ding le ei hnam ta dinga ei thawthei ang ang ei thaw seng theina dingin Membership Fee Rs.10/- chau pein, Hmar Literature Society-a hin inzieklut sup sup ei tiu khai.

Chun, mipui le inchuklaihai hriet dinga ei dit chu ‘T’ aia ‘Tr’ hmang le, ‘Aw’ hmangna dinga ‘O’ hmangtuhaichu, Pawl 10 le Pawl 12 Examnaah, ‘0’ (biel) an lo hmu amanih, marks an lo hmu tlawm amanih a ni khawmin, iengkhawm hril buoi le sawisel an nei thei naw ding a nih. Hnampuiin a pawm lo a ni tlat leiin. Hnampuiin fepuile pawm tlangpui a nei lai a, a kawi zawng le hnampui kalchawina ngainep zawnga hmalatu chu Hnam Hmelma leHnam Inphatsantua ngai an nih ti hi, mi tinin hre seng ei tiu.

(Source: Hmasawnnathar 21. 6.’10)                                                   Sd/( L.Ruoivel Pangamte)

                                                                                                                                            Secretary

                                                                                                                           The Hmar Literature Society


Leiri boruok

01/07/2010

Ruotui a tam taluo leiin khawsungah tui letin hmun iemani zat lai a suk siek tah. hmun then khata mimkei a um bawka. WMC biekin bul khawm mimin a keia thingkung lien a kei thlak leiin motor lampui a dang chata khawtlangin an inthiel fai hiel a nih.  Hi mimkei leia thingkung lien thlu hin in pakhat a del siet bawk a nih.  Serthlum  ra khawm  a hna karah an lang nawk tuor tuor tah.  Sikul hai khawm summer chawl hmang zoin kum chenve exam an hmasawn mek. Losin thaw hun a ni leiin, chawlna hman a um  tah nawh. Kum pui in hera thal awllen hun in her suok nawk hma khat chu a sur a sa hril thei an ta naw a nih. Len deng bomb deng ram vak hai khawm chawlsan a tul tah. Thlahmur  ruo hmiei hmiei le mipa hai an lo ti hlak buruok vang lai a nih leiin ruoching  pumpel thei lo ni a tam, Phur-le-do-inkei ruok chu kumnawka hung intur nawk dingin muol a lo liem nawk tah. Lohma thlai dawnthar tuoite le tlai dang in no hliei hliei hai ruok chun beiseina lien tak siemin thloruopui intur vangaitlang a’nthawka  hung inthawk khawm chu cho ngam dingin tha a suk thar hlak. Malsawmna fur ruotui hung thlain tui hnar le ram leilung an thara, nungcha tinreng suonthar thlakin ngawpui hnuoia bu an sep nawk tah. Naupang zantieng tinhmun hla,  Kanu Kapa hung tlung vat vat ro, ei vangkhuoah ruopui van ang chime, vanpui tek rumin mi vaua, minu mipa hai hung tlung zo taha, in um naw chun nauang thlaphange, kanu kapa hung tlung vat vat  ti a nih.

Zotuithieng quote: “Kum khat sunga niawl sinthaw lova ei hmangral po po hi serhuon siem nain hmang inla chu serthlum kung 200 bil thataka enkawlna khawp a nih, chuonga thaw zing chun kum 10 zoah lo vat ngai ta naw nih “.


Job Card

25/06/2010

 Mahatma Gandhi National Rural Employment Guarantee Scheme

(MGNREGS)

Alan Lalhrietzing    


Kum 2005 a’thawka ei hriet lar le sawr tangkai Job Card chungchang hi mi tam tak chun ei hriet chieng ring a uma, Job Card  a’nthawka paisa hlaw thei a nih ti le sawrkarin mi rethei hai thangpuina dinga in hlawna rem chang   a mi siempek a nih ti bak hre lo khawm ei la um tho ka ring. Mi dang dang khawmin Job Card chan chin hi an lo hril/ziek ta ka ringa chu leiin a tawi fel thei dan ang takin a bel hang kawl nam tum ei tih. A hming hi tulai hnai ela thlak thleng a niha, thlak thleng a ni hma khan National Rural Exployment Guarrantee  Act (NREGA) ti a nih.
 

 

   

           Mani tak ngiel khawm in ngaisak zo ta lo, zingtienga suongding fairel a kawruok ta hnung khawma no khat bek/game khat chie tia ei hrivawi pai ei kurinkuk pui laiin India sawrkar laipui (Central Govt.) chun a mi thei nghil ngai nawha thlansa phul kaia a sur a sa huoia kawngkeia lo sin ei thaw hi a mi lung insiet em em a nih ti suklangna dingin kum 2005 khan rawtna pakhat a siema, Mahatma Gandhi National Rural Emplayment Gaurantee Scheme (MGNREGS) ti chu thingtlang mipui mi rethei hai tadinga paisa hlawna remchang pe tu dingin a suk puitling nghal bawk a nih. India ram thingtlang mi rethei makteduoi tam tak haiin paisa hlawna remchang neia chan inruol taka an sawr tangkai  theina ding in Job Card ti hi sinsiena lekha angin a siema, chu sinsiena lekha (Job Card ei ti tak) a chun sungkuo khata puitling um po po thlalak namkaia in khatah card pakhat chit a neka tam nei awi lo a pek thei a nih, chun hi MGNREGS hi India sawrkar laipuiin dan hnuoia a nam nghet (Act) a nia scheme khawm ei ti thei.  Kum 2006-2007 sung khan rural India  (tlangram) district 200 ah hi job card hi hmang sin a niha a hlaw tling em leiin  kum 2007-2008 khan distrcit 333 haiah suk zau peiin tu hin chu India ram pum puiah an hmang suok vawng am an tah ti thei khopin an dar zaua, mi rethie/hausa vaibelsie tam takin ei sawr tangkai mek a nih. Kum 2010-2011 sunga MGNREGS (Job Card) a dingin paisa vaibelsie sawmli vel bi tuk a nia, kum danga paisa hmang ta hai nekin 20% (za ah sawmhni) velin a pung a nih, lawm a um ngei el.    

A thu khawchang tawp sanin  a dan le dun le ruongam tieng hang thlir pei ei tih.  Job Card ( ei ti el ) hin tu ang mi khawm a huoma, rethei hausa sawrkar sinthaw kut sinthaw minister chenin nei thei a nih. In khatah pakhat bak nei phal lo a nih. Job Card ah hin in khata puitling um po po thlalak inbel/namkai ding a nih. In hlawna a hin a rem chang dan a zirin sungkuoa mi Job Carda thlalak chuong ta phawt fe thei a nih. Pitar putar thlierhran thei an ni nawha puitling ta phot chu hi inhlawna a hin an thang phal a nih. Job Card sin thawnaa ding hin a hmun le hun ruot bik a um nawh. Aruola lampui inthiela van thlar det dut chau kha Job Carda in hlawna an nawh. Mani loa sin ei thaw khawm kha Job Carda inhlawna a ni thei tho. Chu umzie chu kumkhata Job Cardin hlaw ding zat a phal pek che kha chu i lak ngei gnei ding a nih. Job Card tlangsina fe chauin hlaw hmu thei tina a ni nawh. Job Card la nei lo hai chun Khawtlang thuneitu (Village Authority) /mawphurtu hai kuoma hnina pek thei a nih. Hnina pek a ni a’nthawk ni 15 sung ngeiin Job Card hi mawphurtu haiin an pek hman ding a nih. Ni 15 sunga an lo pek hman naw a ni chun mawphurtu haiin  hnina petu Job Card nei silo kha Job Card nei hai ni 30 hlaw hmun lia thea hmun khat ang tawk an pek ding a nih. Ni khat hlaw cheng  100 lo ni tah ang sienla, sin hmu nawtu khan cheng 750 a hmu ding ti na. Sinthawna hmun hi ruotlawk um naw sien khawm khuo a’nthawka Kilometer 5 sunga a ni ding a nih. Kilometer 5 neka hla a lo ni pal chun hlaw sawma pakhat (10%)a suk pung ding a nih. Sinthawna humna nautenu hai chu mawphurtu/thuoitu haiin an nau hai chawlna ding an siem pek ding a nih. Job Card sinthawna hmuna hin machine thil Buldozer, JCB le a dang dang hai ruoi phla an nawh, a san chu sawrkar pa hin a sin kha a ngai pawimaw tak an nawh, chu nekin nang le keiin in hlawna ei lo hmu theina kha a ngai pawimaw lem. Job Card chung changa hin paisa sum le thil fe dan hre chieng nuom hai chun iengtik lai khawm mawphurtu hai indawn thei a nih. Paisa hmangdan indik naw amanih hrilfie nuomlo hriet a ni chun hek vat ding a nih. Indikna thang loa enkawl thei lo dinga sawrkarin dan bua a ziek kai thlap sa a nih, chu tak chu a nih ‘Act’ ti um zie chu. India ram rorelna runpui Parliament House a’thawka thu suok mi po po zawm dinga rel a ni leiin a dan bawsietu chu hrem thei a nih.   Tu ta bik khawm an nawha mi po po ta ding a nih ei ti tah kha. 


        Kum khat sunga mamaw zuolpui lo sukbit na khawp a nih. Thingtlang sungkuo pakhatin kumkhata fak le dawn le pawimaw danga ei hmang ral hi sut chet chet chun sing tam khawm an nawh. Hawp le hmuom hi thaw naw inla lem chu damsung hringnun hmang hi a sawtin a awlsam deu ding a na. Kum tina ei thaw dan panngai ram vat kawla a  ei sirbi inphet tahnung hung sir nal nawk peiel  hi chu ei chan tawk a pathien mi ruot pek ni kher ka ring nawh.  Thil tha tak tak  khawm ei ni rawi hin chu in se kheknan ei hmang pei hlaka a pawi thei ngawtel. Thil tlawmte khawm ni sienla indik taka ei hmang chun kawngro a hraw hlak kha, lungril hring takin mimawl khawm ni inla mi thiem hai thaw dan entawnin invet khawma mivar hai thawdan entawnin thang lang ei tiu. Mani thei tawk tawka thang ei lak chun Pathien le sawrkar khawmin mi thang pui an in tiem zing a nih. Tawlailir kekuola phaivang invak suokna ding hre lova invak hlum an ti po ei thaw ve hma hin. Ka lungrila inlang zuolhai a tawi thei ang taka ka ziek a ni leiin an phuoi deuin ka hriet. Ei hriet naw hai mi hriltu ding ni lovin ei hriet chieng nawk zuola ei thutak pui thei tak duoiin ti a ni lem.
  

            


Zotuithieng Magazine April 2010 Vol.3 Issue 2

22/06/2010

An Organ of Leiri Joint Kristien Thalai pawl Zotuithieng http://www.zotuithieng.wordpress.com Vol.3. Issue. 2 Monthly Magazine April 20

Editor: P.Pastor Thuoifel L Neingaite (9435865027) Jt. Editor: Pastor Zahninglo Hmar (8011233607/9612846652)

Website Admin: Mr. Alan LH Varte (08095486269/09916462433, website: alanvarte.wordpress.com)

Website: http://www.zotuithieng.wordpress.com Email: zotuithieng@yahoo.com/ zotuithieng@yahoo.co.in

 TUTA THLA THUVAWN “Nangma a chun I mihai an hlim theina dingin I mi suk har nawk naw ding am a ni?” (Sam. 85:6) Leiri Boruok Thlasik deiin muol a mi liem san taha, zana nunghak thlagval puon inzawn hlakhai ta ding khawmin a dân dang hmang a ngai tah. Zantieng boruok innem chiei el, zopui sawl karah thlifim inhawi laitak a nih. Bu le aithing tu that laitak a ni bawka, zan inkhawm fe taimahai khawm thlarau in a pei a taksa ruok chu a chau ti awllai a nih bawk. Bazar um naw leia Thubo hme hme ei um zeu zeu tah a hawi. Kohran le Thalai tieng khawm in khawmpui le Centenary ri a re deu tah.

Editorial

ZOTUITHIENG HUNG DAWN VE RAWH Zotuithieng magazine hi kum 2008 January thla khan a vawikhatna insuo a lo nih tah a, amiruokchu remchangnawna leiin insuo zawm thei lovin a uma. Chuonglai zing chun ei Web administrator Mr Lalhrietzing-in Website (www.zotuithieng.wordpress,com )ah a lo update zinga, chu zar chun vawisun chen hin chanchinbu angin a hming a la fe pei thei anih. Leiri Joint Kristien Thalai Pawl rawngbawlna pakhat ve a ngaiin hang tan ei tum nawk a nih a, a fe tluong theina ding chun tiemtuhaiin ei hlutsak pawimaw hle’ng a tih. Ei chanchinbu hmel vawikhat ei hmu vuot tah kha, hun iemanih chen hnungah ei hang hmu nawk thei tah a, mi ngaiin thlawm hle sienla khawm eini chan tawka ding chun malsawmna hlutakah ei ngai a nih. Chuleiin malsawmna mi petu Pathien kuomah ei lawmthu ei hril a nih. Kaikuongpa hmana “Ka umna li inthûk raw seh” a tih a, mi pangai chun mani umna, Âr hmâi ruol chau khawm nisien, sukhmasawn dan lampui a ngaituo ring a um. Pathien Lalram tading le khawthlanga a rawng ei bawl theina lampui pakhat ve a ngaiin hi chanchinbu chite takmeu hi hmangin rawngbawlna ei hang tan ve a niha, tawngtaina a ei insantuo zing ei inngen bawk a nih. Damlai tuipui dung-le-vai fanga lam suk-le-tung ei hraw mek laiin a changin tuidamna hmun a changin suorsietna hmun dam ei hraw hlak a. Lungngai ni a hnemtu ding le hlimna ni a duthusam kimna ding khawmin zotuithieng hi hung pan hlak rawh. Ei damlaini laminthluona harsatnahai hi ei ruol thatak min thla ngailo anni hlak a, amiruokchu ni po po hi an ang vawng ngai naw angin hlimna ni khawm an hersuok ve nawk hlak. Lungngaina nia mitthli hrupui ding le lawmna nia chawnban vawrpui dingin “zotuithieng” in ngaina takin a lawmlut che. Ei hnufuolna mi dawmsangtu ding le ei hmasawnna le talenthai sawr tangkai theina dinga hmangruo thatak a hung ni ngei theina dingin hmang tangkai tum seng ding in zotuithiengin ngainatakin a fiel che.

TIEMTUHAI KUOMA NGENNA Zotuithieng magazine a hin Article, sermon le thu dang dang hung insuo hlak ning a tih. Amiruokchu pawl le mimal indemnahai le fiemthu thalohai chu insuo ni naw nih. Sermon, Article, Fiemthu thienghlim, News item le hmasawnna ding thilhai chu iengtiklai khawm lawmlut zing a nih Vol.3. Issue. 2 Zotuithieng April 2010 Article

MANIPUR SIM-THLANG A CHANCHINTHA HUNG LUT DAN By Prof (Dr) Lal Dena, Manipur Unversity. January 6, 2010

Mizoram Presbyterian Church-in Synod Conference Centre-a Independent Church of India thruoituhai kuta Gospel meiser an inhlan thu Upa Vanlalhuma, Synod Secretary-in report a peka Watkin Roberts-in Senvon a sirna tarik a ziek kha hung tuihni met ka nuom. Upa Vanlalhuma chun hieng hin a ziek a: “Kum 1909-ah Manipur rama Senvawn khaw lal Kamkholuna chuan Mizoramin chanchintha an dawn dan leh Kohran indin dan a lo hriat chuan mi tirin a rawn ngaihven a. Zosaphluia chu an khuaah chanchintha hril turin a ngen a. Zosaphluia chuan Mizoram pawn lam chu a ngaihsak thei loh avangin Saptlangvala chuan Johana ziak (bu) a thawn a. Kamkholuna chuan chhiar thiam an awm lo vangin a hrilhfiahtu tur a rawn ngen leh a. Saptlangvala hovin Savawma, Taisena, Luaia leh Thangburha te chu kum 1910 February ni 1-ah Zosaphluia’n tawngtaia a thlah hnuin an kal tah a. February ni 9, 1910-ah Senvawn an thleng. Senvawn lal Kamkholuna in atangin Johana 3:16 thu hmangin a sermon hmasa ber a sawi”, tiin. ‘Unau tienami hriet khom a’n ang nawh’ ti angin, Manipura theologian le secular scholar-hai lai khom Watkin Roberts-in Senvon a tlungna tarik thuah ngaidan a’n thrê hrim a. A hmasa takin Upa Vanlalhum-in hi report ziekna ding hin ieng source/document am a hmang ti ka hriet nawh. Chun lal Kamkholun-in Zosaphluia a fiel ti thu dam, Saptlangval-in Savawma, Taisena, Luaia leh Thangbur-hai hung thruoiin February 9, 1910-in Senvon a tlung ti dam le Saptlangval thuhrilna hmuna a hril khom hi ka lo sui bingnaa ka thu hriethai leh an inang naw bok. Kum 1982 khan Jawaharlal Nehru University-a ka thesis ziek le inzomin ei rama missionary-hai sulhnung sui dingin School of Oriental Studies, London University dam, India Office Library, Blackfair Street, London dam, Baptist Missionary Archives, Gloucester Place, London dam le National Library of Wales, Aberystwyth dam India sorkar thrangpuina le Pathien zarin ka zu sir a. National Library of Wales-a chun Dr. Peter Fraser personal file-ah Saptlangval lekhathon, kuta ziek dam le khawla sut dam tam tak hmu theiin a lo la um a. Chuong document poimawhai chu iemani zat photo-copy thawin ka hung hawn nghe nghe. Hmar Literature Society, HSA Gen. Hqs le Hmar hnam sunga Kohran po po thruoituhai uopna le huoihotnain Senvon khuo, Chanchin Thra mansapui inbangna hmun ngeiah October 5-8, 1984 khan Seminar an nei a. Chu seminar thutlukna pakhata chun Manipur simthlanga Chanchin Thra hung lut hi hun thara mi hlang kaitu laia poimaw tak a ni leiin, a tarik chie zong suok dingin an mi ruot a. Chu suibingnaa chun Rev D.Lloyd Jones le Watkin Roberts-in February 20, 1914 –a an buotsai Official Statement of the Thado-Kuki Pioneer Mission dam le oral sources hmang a ni a. Chubakah Senvon khuoa Roberts lo hmu phak hai pawlin thu ka’n don bok a, chuonghai chu hmang a ni bok. Official Statement-ah chun hieng ang hin an ziek a: “Ni khat chu mikhuol pakhat Mizoram puo tienga inthoka hung ni awm tak hi Medical Mission-ah a hung lut a. Roberts chun an ram chanchin le thil dang dang an don vel a. Thado-Kuki a nizie le Manipur ram mi a ni thu chu a hung hriet tah a. Roberts chu mi thar a ni leiin Manipur ram chanchin hriet rak a nei naw a, anni hnam lai mission sin thaw a ni tam ti dam an don vel a. Thaw a la ni naw thu hrilin a um a. Roberts chun a khaw lalin Lusei trong a tiem thei le thei naw an don a; an khaw lal chu Rev.D.E.Jones, Aizawl, sikul naupang hlui a ni thu le Lusei trong khom a tiem thei thu a hung hriet a. Chu phing leh, Chanchin Thra Johan bumal chu a thon ve tah a nih. “Thla iemani zat a liem a, lekhabu chu hmu a ni le ni naw iengkhom hriet zui a ni naw lai zingin, zantieng trum khat chu Mr Jones-in inkhawmah Manipura inthoka Chanchin Thra Bumal le misawnari hung tir dinga hnina a bu kawma inziek a hmu thu chu a puong a. Chu thu chun Mr. Robert lungril a tawk zok a, Mr. Jones chun ditsak takin an entir a, a kawma thu inziek chu a thla dam Mr. Roberts chun a lak a. Mr Roberts chun Manipur rama ama thon ngei kha a nih ti a hriet nghal a. An thu hung ziek khom chu a lekhabu thontu ngei chu hunga rongbawlna hung tran dinga ngen a nih. Vol.3. Issue. 2 Zotuithieng April 2010

 (MANIPUR SIM-THLANG… sunzawmna )

Trongtraina le khun taka an ngaituo hnungin, ringnawtuin lungril inthuk taka a hung fielna chu lungril a tawk em leiin, a fielna chu sukpuitling ding le Manipur ram hla taka inzin dingin thutlukna a siem a. Mr Jones chun Mr. Roberts chu a tirin fepui a lungril zeta chu hun a nei remchang thei hlol naw thu a hril a. Kum 1910 January thla tawp trepin Mr Roberts le a thruoi Mizo Kristien mi tlawmte le mi dang threnkhathai chu Manipur panin an suok a. An suok hma Pathienni zan inkhawmah Mr Jones (Rev D.E.Jones, Zosaphluia, Aizawla Welsh missionary), chun a zinga Manipur pana an suok ding thu chu Kohran hriet dingin Biek inah a puong a, Pathien malsawmna donga tluong taka an inzin theina ding le an fena san an hlawtling theina dingin a trongtraipek bok a. An inzin suok tukin Major Cole (Kawlsap) chun leng dingin a fiel leiin, bawi chungchang hrilpui dinga fe Dr Fraser le Mr Jones hai leh an inthrung khawm laiin Major Cole kuomah Manipur ram lut phalna Political Agent kuomah thirhrui thonpek dingin a hni nghe nghe a nih. Chun, Roberts le a pawlhai an suoka inthoka ni tlawmte hnung February 4, 1910-ah Dr Fraser-in Rev R.J Williams lekha a thon a; chutaka chun ‘Mr Roberts le Kristien sikul naupang iemani zat chu lal fielna dona Aizawla inthoka ni sawmpathum vel fe Thado khuoah an inzin thu a ripawt bok a. “Manipur-a Roberts inzin chu kum 1910 February thla tawp tieng a hung kir nawk a. Mr Jones-in an hung kir nawk lawmna Aizawlah a siem a, chutaka chun Mr Roberts le a fepui threnkhatin tu khoma rong an la bawl ngai nawna hmunah an inzin thu chu ripawt an pek…”, tiin. Khi a chunga lekha khi a hmaa ei hril ta ang khan National Library of Wales, Aberystwyth,-a kum 1982-a Dr. P. Fraser le Watkin Roberts personal file-a mi a nih. Hi lekha (unpublished document) hi chik taka an chanchin suibingna dinga thubul (primary source) poimaw tak a nih. Khi lekha ei tar langa khin thu poimaw inphum tam tak a um a, chuonghai chu sukchiengtu thu inhlan sawng (oral evidences) hmangin hei thai lang tum ei tih. Pakhatna: mikhuol, Mizoram mi ni lo, mission dispensary-a va fe kha Senvon mi a nih. Khang lai hun khan Naga naw phot chu Kuki tia hriet vong ei nih. Khi a chunga ei tar lang tah ang khin Saptlangvalin mikhuol baua inthoka Senvon le Manipur simthlang ram chanchin a hriet hnung chun, Senvon lal ta ding Johan Bumal le lekha a thon tah a nih. Thla iemani zat hnungah kha lekhabu kawma khan Senvon lal chun “Pu, i lekhabu hung thon hi nang ngei hungin, a umzie mi hung hril rawh” tia ziekin Kaikhawhrang le a ruolhai, Senvon mi Aizawla puonthrui inchuk dinga fe hai kutah a thon kir nawk tah a nih. Pahnina: Roberts le a rawihai kha ieng tik ni am Aizawl suoksanin Senvon an tlung a ti hi zawna poimaw tak chu a nih nawk a. Khi a chunga document-ah khin kum 1910 January thla ni tawp taka Roberts le Mizo Kristienhai chu Manipur pana an suok thu le an suok hma tak Pathienni zan inkhawmnaah Rev. D. E. ones-in a ttongtraipek thu a chuong a. Kum 1910 January Pathienni nuhnung tak chu ni 30 a nih. Chu umzie chu Thawtranni, January 31-in Saptlangval le a rawihai chun Aizawl suoksanin Senvon an pan a nih. (Vel nawka sunzawm dingin…)

Pathien hminga ngenna Ei khawsungah mimal le kohran prokram ei nei huna ei buoina le pawisa sum tamtak ei sengna hlak Sound system hi tukum sung nei hman ngei tumin Joint K.T.P in thang nasatakin a lak mek a. Nu le pahai kuomah dakbawm semin kutdaw a nih a, iemanizat tlawmngaiin pawisa sum an phal angtawk an hung pek tah a, an chungah ei lawm hle a nih. La pe nawhai khawm a pawimaw zie hre ­­­­thar ei ta, ei phal angtawka Joint K.T.P rawngbawlna hung thangpui dingin Pathien hmingin ei in ngen a nih.

Israel-Mizo

Vol.3. Issue. 2 Zotuithieng April 2010 Israel-Mizo Identity Mizo (zohnathlak) hnam hi Israel hnam inhmang laia pakhat eilo ni ngei ani ti thu chu Kum 2005 March ni 30 khan Shephardic Chief Rabbi Shalom Amar chun khawvel pumpui hrietah alo puong tah ani. Israel hnam inhmang laia (Menashe- Sinlung- Israel) thla hai ei nih ti in a hril fie bawk.Thlatu suina anthawkin Israel: BC 721 vela Assuria ram anthawkin Israel hnam thenkhat hai chu ansumdawngna thil hai leiin China rama an lo luta, thang tamtak lo tharin tuchen khawm hin akhawsa hlun tam tak an um ta bawka, Great Wall of China indintu/bawltu hai lai akhawm ei thlatu hai anlo thang anih. Arama lokhawsa hmasa Buddist sakhuo cheltu hai in thisen hmanga inthawina ankhap leiin Israel Juda le Muslim sakhuo chel tu hai chu anlo buoi taha, Chuong ang peiin sertan ti khawm hi anlo thaw zawm thei tanaw anih, hieng mihai lai hin vawisun nia Mizo (zohnathlak) ei lo thang ngei anih, hun fe pei in vawisun hi kan lo thlung ta anih. China ram a khawm eini ang tho Israel Lost Tribe hi an um ve nuola, 1948 khan China ram anthawkin 5000 chuongin hnam bo anina inhre chieng in Israel ram anlo pan tah ani. Kher naws…

Kher nawhs

*Mi thau nazawng an hausa kher nawh. * Pathien betu nazawngin an biek fuk kher nawh. * Inti changkang nazawng hi ei hmu changkang kher nawh. *Mihlim lam nazawng an lunginruol kher nawh. * Ar khuong nazawngin an mi kei tho kher nawh. * Kamis trawm nazawng hi nawt nam lo tina a ni kher nawh. * Kohran Pawl insawn nazawng hi rawngbawlna hrat lem ding ngaituoa in sawn an ni kher nawh. *Pawisa nei nazawng mi hausa an ni kher nawh. Adang belsa inuom chun hung ziek rawh.

Chanchin Lawrkhawm : Tulai ruotui tam taluo leiin Wesleyan Methodist Biekin Compuond mimin akei a, Thingkung lien deu deu a kei thluk. Biekin bul laia um Pu Ngairolien in thingkungin a del siet a, hliem tuor ruok chu an um nawh, khawsung tui lakna pipe khawm a suksiet bawk, Mim kei lei hin Leiri Khawpui sunga Motor lam lien a sukbuoi hle. Village Authority hmalaknain inthiel fai a nih a, in le thil dang dang minin a suksiet siemthat ngaihai siemthat nghal a nih.

Lo sinthawhai ta dingin “abul tan that a chenve zo” ti thuvar hi hmang a hun laitak a nih. Ei khuo khawm Thlaichi thlak inkhel inlauin in khawm hluo lum hman lovin an lohaiah thlaichi thlakin an pu sup sup. Khawsungah nekin loah ruol pawl ding an tam lem. · Buoina thenkhat leiin hun iemanichena inthawk khan Leiri khuoah Bazar suktawp a ni el chau ni lovin Jinam Valley Bazar chen khawm suktawp a nih. Dawrkaihai khawm dawr thuomhnaw phur dingin Vairampur chen chen phakin an fe sup sup. Chanchin ei lo hriet pei danin tuhin chu Jinam Valley Bazar chu hawng a ni tah. 

 Tv. Japhet TCS, Sielmata B.Th. inchuka um mek chu tulai chawl an nei leiin ei veng a hung tlung nawk tah. · Mi iemanizat chu Ram leng/suok le Ngakuoi chang kam hun lai tak a ni leiin, sa hnungthar umna le kawlnem, ngavawk hai umna ding ngaituoin an hun le nihai an hmang mek.

 Ordination: Pu Zahninglo tia ei ko hlak kha, Tarik 7 March 2010-a inthawk ordained Pastor a lo ni tah. Tuhin Cachar & N.C.Hills Districtah bieltu Pastor ni dingin a umna hmuna inthawka transfer a nih. Zotuithieng Magazine Jt. Editor-a ei hmang a nih. Ei magazine April issue hi amain a mi published pek leiin a chungah ei lawm hle.

District hming tleng: Ei umna district hming N.C.Hills ti hi Dima Hasao tia thlaktleng a nih tah. Hnam tamtak umna district Hnam pakhat hming puta a um el ding chu…